Эн љил лу сарин 12-т Цаєан Сарин байр темдглгдљіні. Хальмг Тањєчин Толєач Хаска Батун зірлгір келн-улсин байр амрлєна ґдр гиљ зарлгдв. Бурхндан зулан ґргљ, зандн ціієір болн боорцгар деељ бірљ, олн-імтн келн-улсин байран тосљана. Эн ґдр Хальмгин Төв хурлд болн райод-селідір цуг хурлмудт байрин ик мґргўлмўд болљана.

Лу сар эн җил нарта дулан өдрмүдәр экләд, әмтиг байрлулсн йовдл сойлын көдләчнрин үүлдврт урмд өгв. Келн-улсин оркестр дарани нег төсвиг эклҗәнә. Цаһан Сарин байрин сергмҗиг цааранднь өргҗ делгрүлхәр «Хаврин дун» гидг марһа зарлҗана. Келн-улсин делгрлтин төрәр үүлддг федеральн агентствин болн таңһчин сойлын министерствин дөңгәр кегдҗәх дууна марһан лу сарин 13-с авн зарлгдҗана.

Церглҗ йовсн цагтан би нурһлҗдан 1973-ч җилин хөн сард цергт мордсн көвүдлә үүрлҗәләв. Тедн дунд ингуш келн салдс Умар Муталиев бәәсмн. Эн мана ротын нүүрлгч спортсмен бәәснь маһд уга.

Одахн Моңһл Улсин статистикин (комитет) һазрин тоолсар, “2021-ч җилин эклцәр Моңһл Улст 100 нас наслсн 164 медәт бәәнә. Эн 164 күүнәс 145 күүкд улс. Ик зунь орн-нутгин хотл балһсн, Улан-Баатрт, биш, бичкн сомонд (селән) болн әәмгүдт әмдрҗәнә. Моңһл Улст Улан-Баатрин эргндк бишңкнь һазр цевр болсн деерән маш үзмҗтә болдмн. Цевр аһарта, туңглг уста, өндр уулта һазр олн бәәнә. Нутгин зүн, барун болн ар үзгт ө-шуһу модта чигн һазр бәәнә. “Мал асрсн – амн тоста” гишң әәмгүдәр бәәх улс эврә малта, нурһлҗдан мах-үс һарлта хот эдлҗәнә. Тегәд цуг эн тоот күн болһна эрүл-мендин төлә сән таал тогтадг болхнь маһд уга.
2019-ч җилд 100 нас наслсн 116 медәт билә. Ут нас наслсн әмтиг Цаһан Сарин байр угтад тоолсмн.

ҖИРҺЛИН Кермн

Бурятин нертә режиссер Солбон Лыгденов «Булаг-2. К новой жизни» гидг фильм цокҗ авв. Цаһан сарин өмн эн фильм Бурятин цуг кинозалмудт үзүлгдхмн.

КВН-д орлцдг Бурятин билгтә баһчуд президентск грант шүүҗ авв. Эдн «Мусор в голове» гидг программ белдәд, олна оньгт терүгән үзүлв.
Социальн чинртә төсв болҗана гиҗ эднә программиг жюри үнлв. Ут тоодан президентск грантын шүүврт 10 миңһн программ орулгдсмн. Теднәс 2 миңһн төсв шүүҗ авгдв. Тер төсвсиг күцәлһнд федеральн бюджетәс 4,2 миллиард арслң йилһгдҗәнә. Бурятин КВН-щикүдин программ тер грантыг шүүҗ авв.
КВН-а җисәнә эк татач болн олна үүлдәч Чингис Болотов, зүүцүләч Юлия Воронина, зурач Табату Мердыгеев, редактор Елена Федосеева болн менеджер Иван Логинов күцәмҗтә эн төсвиг белдсмн. Эргндк орчлңгиг харлһнд нерәдсн ниигмлгин (социальный) ик чинртә эн төсв Хол Дорд үзгт болдг кесг фестивальд болн марһанд орлцҗ, нүр орм эзлсмн. Тер тоод олна керг-үүлин чинртә мөрәг – «Хол Дорд үзгин Одн -2019» гидг мөрә шүүҗ авсмн.
«Президентск грант маднд сансн тоотан күцәхд ик дөң болхмн. Байкалын эргндкиг бузрдалго, энд ирҗ амрхларн бийән ик даавртаһар, цевр-цеерәр бәрдг зуульчнриг сурһмҗлхд туслх», – гиҗ төсвиг белдсн баһчуд тоолҗана.

Тыван Толһач моңһл-әрәсән хамцу үүлдвр бүрдәхәр седҗәнә. Ангорск ноос эд-бод кедг болн кашемир кеҗ һарһдг болхмн. Кезәнәс авн мал өскҗ бәәх эн республикд малас авдг эдл-уушиг эд-бод кеҗ бәәнә. Авъяс болсн эн халхд шинрлт орулҗ, эдл-уушин кемҗәг холванд өскх седкл зүүһәд, Тыван Толһач Шолбан Кара-оол моңһл үүрмүдин дөңгәр хоша бәәдг орн-нутгин һардврла залһлда бәрәд, хамцу үүлдвр секхәр үгцв.

Бидн эврәннь хотл балһсндан йоста келн-улсин онч зүүх зөвтәвидн. Сүл җилмүдт эн туст баһ биш көдлмш кегдсмн. Элстд «Бурхн Багшин алтн сүм», «Долан хонгин бумб», «Бортха» булг, «Сити чесс», Көглтин Даван Гер-музей, «Мөр унсн алтн дәәч» болн нань чигн сәәхн гермүд болн бумбс җил болһн хотл балһснд ирсн миңһәд зуульчин оньг авлна. Зуг эн туст кех көдлмш ода чигн дала.

Пандемий эклсн цагас авн социальн көдләчнрин даавр кесг холванд икдв гиҗ келхлә үнн болх. Эдн хәләвртнь бәәдг медәтнрт, гемтә-шалтгта улст коронавирусн гем түгҗәх цагла онц оньган тусхаҗ, килмҗән өгч дөңгән күргхәр шунна. Нег үлү һанцарн бәәдг медәтнрт социальн кодләчнр хот-хоолынь хулдҗ авч, герин көдлмшинь кеҗ, эндрк бәәдл-җирһлин тускар күүндҗ, хальдврта гемәс саглуллһна тускар цәәлһвр огнә.

Әрәсән Орн-нутгин Хүүвин депутат Адучин Батор шидр П.Жемчуевин нертә таңһчин эмнлһнд дәкәд дөңгән күргв. Целинн района Деед Яшкулин санаторн сурһулин улд үүлдҗәдг 3/1 госпитальд эн 450 респиратор, 10 литр эд-бод кедг антисептик авч ирв. Коронавирусн гемтә улст дөңгән күргҗәх эрүл-менд харлһна көдләчнрин ач-тус темдглҗ, Батор Канурович 17 күүнд Ханлтын бичг бәрүлҗ өгв.