Ик кезәнәһәс нааран мана өвкнр улан оркмҗ ээм деерән орксн, санвр-шагшавдын йосар бәәдг хувргиг олн зүүл нерәр нерлдг бәәҗ. Тер нердин тоод ордгнь тавн һар цол-нерн. Эн гелңгүдиг нерлх нердин тускар ода таанрт цәәлһәд өгий.

Өцклдүр Көтчнрә районд байрта йовдл учрв. Энд района цутхлң селәнд хурл тосхх һазр әрвсллһнә мөргүл болв. Эн әрүн чинртә йосрхл Әрәсәд, Моңһлд болн СНГ- н орн- нутгудт Дала ламин гегәнә элч, Хальмгин шаҗн лам Тэло Тулку ринпочен һардврт болв.

Хальмгин шаљн лам Тэло Тулку ринпоче шидр номтнрла харєљ кўўндв. Харєлтын йовудт Хальмгт шаљна ном дасхлєна сурєулин біієўлє секлєні тускар кўўндвр болв.

Кезәнәһәс нааран му зүүд үзәд эс гиҗ нүүлтә үүл һарһад авхла, хальмг күн хурлд одад, гелңгәр ном умшулад, «дәрк давтулх» гидг умшлһ сурдг бәәҗ. Көгшдлә бәәсн хальмгуд эн «дәрк давтулх» гидг үг олн дәкҗ соңссн болх. Зуг тер ном юн гисн ном болдгинь сәәнәр медх арһ уга. Ода түүнә тускар бичҗ медүлий!

Лаганя района Буранное селінд Бадм цецгин суврє тосххар біірн імтн шиидв. Белдврин кґдлмш кеєід, эдн нааран гелњгўд дуудљ авв. Суврєиг тосхх бііриг йилєљ, тер єазринь ірўсллєні мґргўл гелњгўд кев. Єазр-усндан мґргід, імтн эклљіх кґдлмш цаєан хаалєта болтха гиљ зальврв.

ХХ-ч зун җилд мана орн-нутгт ик үүмән болсмн – эннь хаана төр-йосн хольврад, бурхн-ном керго гиҗ, урдк цагин йосар бәәшговидн, шин йосан тогтахм гиҗ Коммуна партин гешүд зарлсмн. Хамгин түрүнд шин йоснас зовлң үзснь – шаҗна үүлдәчнр. 1930-ч җилмүдт хурлмуд хаагдад, буйсгдад, лам-хувргудын кесгнь алгдад, туугдад, түүрмд суулhгдад йовсмн. Зәрмснь хард хүврәд, сәкл-санвран оркад, гер-мал болад бәәсн мөн.

Бурхн Багшин Алтн сўмд ясврин кґдлмш эклв. Хурлын 15 љилин ґґниг угтад, ясвр давсн љил экллі. Зуг коронавирус геміс кґлті пандемий болад, кґдлмш зогсагдла. Ода эн кґдлмш шиніс эклв. Ямаран ясвр кегдхнь йилєгдід, кен тер кґдлмш кехинь батлв. Хурлын эргнд бііх ик кўрдин ясвр ода кегдљіні. Дарунь пандитмўдин кґшісин эргндкнь ясљ цеврлгдхмн. Хурлын єардвр библиотекиг болн музейиг ясљ шинрўллєні кґдлмш кех зурата. Шар шаљна ўўдіврмўдин сањ болљах біірн ґдгі цага шин техникір агсгдхмн.

Алтн делкә деер бәәсн цуг әмтн эврә хөөткән үзх, медх, таах седкл ик бәәнә. Аль цагт серглң-сонр йовх, аль цагт таварн суух, кергтә керг-үүлән кезә эклх – эн теднә цуг сурврт хәрү өгдгнь – белг бәрлһн. Ода мана хальмгуд яһҗ белг бәрдг бәәсинь медүләд өгий!

Эндр бидн цугтан йир нірн біідлд біінівидн. Коронавирус гемин пандемий цуг делкієір тўгід, чилшго зовлњ учраљана. Імтн кесг сарин туршарт карантина біідлд бііхнь тедні санан-седклд му нилчін кўргљіні. Геміс кґлті љирєлин цуг халхар біідл муурв. Кедў кўн кґдлмш уга ўлдв, ґґрхн улсан геедг йовдл бас хара биш учрљана. Иим біідлд імтнд седкл-ухаєинь батлх, эн љирєлдін тўшг олхд дґњ кергті болљана.

Одахн Ірісін шар шаљна сўзгтнр тўрўн болљ негдід, онлайн хург бўрдів. Чинрті хойр тґрір шар шаљна бўрдіцсин элчнр кўўндвр кев. Хамгин єол тґр – шар шаљна Оюни Кґтлврч Дала ламин гегінд Ірісін єазрт ирљ, олн шевнртієін харєх, ном хіірлх зґвшіл кўцх тґр болв. «О свободе совести и религиозных организациях» гидг федеральн заканд чиклвр оруллєна туск тґр бас эн хург деер хілігдв.