Одахн Әрәсән залврин кесн то-дигәр зуульчллһн делгрүлҗәдг орн-нутгин регионмуд дунд мана таңһч нүүрт һарв гисн байрта зәңг ирв.

Һаха сарин 1-әс авн Б.Б.Городовиковин нертә Хальмг ик сурһульд «Баатрмуд-08» региональн көтлврт орлцачнрин төлә шишлң сурһуль эклхмн.

Яшалтан района Ульяновское селәнд олн келн-улс ни-негн, нег-негнәннь сойл, авъяс күндлҗ ниитә бәәнә. Бәәрн улсин ик зунь месхетин түрг келн-улс болна. Эдн 80-ч җилмүдин чилгчәр болн 90-ч җилмүдин эклцәр нааран нүүҗ ирәд, энд батрад үлдв. Эдн хальмг теегт хөвән олҗ, энд өрк-бүлән өндәлһәд, күүкдтә, ачнр-зеенртә болад, тааста керг делгрүлҗ, олн җилин эргцд энд иҗлдв. Сүл җилмүдт селәнә муниципальн бүрдәцин һардвр болн бәәрн улс бәәсн һазриннь делгрлтин болн сән кец-таал тогталһна халхд аһу ик көдлмш күцәҗ гиҗ темдглх кергтә. Одахн көдлмшин халхар тиигәрән одхларн бидн Ульяновское селәнә муниципальн бүрдәцин толһач Анвар Усмановла күүндвидн.

Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Батун седвәрәр бүрдәгдсн «Эрүл-менд бәәтн!» гидг керг-үүлдврин һурвдгч девсң экләд, эмчнр Яшалтан, Көтчнрә, Лаганя, Сарпан, Приютна, Үстин болн Городовиковск райодт одв. Эн керг-үүлдврин йовудт эмчнр хол селәдин әмтнд күрч, олн зүсн шинҗллт кеҗ, эмнлһнә туст сүв-селвгән өгч, түрүн дөң күргҗәнә.

«Мини бизнес» төвд ресторатормудын төлә шишлң көтлвр экләд күцәгдҗәнә. Novikov Group бүрдәцин шинҗләч Евгения Лерман терүг давулҗана.

Иҗл һолас усар тетклһнә төсв цаарандан күцәгдҗәнә. Өдгә цагт болхла төсвин ирлцңгү бәрмт цаас белдҗәнә. Эн төсв күцәгдәд, таңһчин 70 процент иргнмүдиг цевр усар теткҗ болхмн. Тодлхас, эн төрт мадниг Әрәсән Президент Владимир Путин болн орн-нутгин залвр дөңнҗәнә.

Сурһулин җил эклтл өрәл сар үлдв. Эн өдрмүдт эк-эцкнр күүкдт сурһульднь кергтә хувц-хунр, канцелярск эд-тавр хулдҗ авч цугинь белдҗәнә. Таңһчин әмтнә социальн теткврин комплексн төвин «Өрк-бүл» гидг әңгин хәләврт бәәдг баһ тетквртә, олн үртә өрк-бүлмүдин болн цергә шишлң керг-үүлдврт орлцачнрин бичкдүдиг сурһулин җилд белдхин төлә җил болһн «Сурһуль, менд!» гидг буйнч седклин керг-үүлдвр давулгдна.

Одахн Пенза балһсна эргнд бәәдг «Меридиан» лагерьт «Әәмшг уга бәәлһнә сурһуль» гидг Цугәрәсән XIX марһан төгсв. Энүг Әрәсән МЧС болн гегән-герлин Министерств бүрдәв. Эн җил орн-нутгин марһанд 180 сурһульч орлцв, эдн эврә округан болн 13 регионан элчлв.

1985 җилин ноха сарин 17-д Баһ Дөрвдә района Ханата селәнә бәәрн әмтн сойлын Герт цуглрҗ, өркән өндәлһҗәх Бургун Борисиг болн Чурюма Иннаг йөрәҗ, шуугатаһар нәәрлсмн. Ик-бичкн уга эн нәәрт орлцҗ, баһчудыг ончта өдрләнь йөрәһәд, хөв-кишг дурдҗ, билг-эрдмәрн байрлулсмн. Тер өдрәс авн дигтә дөчн җил давв.

Шидр Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Батун седвәрәр Приютна района Приютное селәнд сойлын Герин ул деер Олна дөңнлтин штаб секгдв. Келхәс, шаңһа көтлврин йовудт мана таңһчд эн һурвдгч штаб болв. Тер мет орн-нутгин муниципалитетмүдт секгдҗәдг штабмуд дунд мана таңһчд нүүрләчнрин тоод орв. Урднь Хальмгт ирлцңгү штабмуд Элст болн Лагань балһсдт секгдәд, өдгә цагт болхла тенд олн зүсн чинртә харһлтс болн талдан керг-үүлдврмүд давулгдна.